Lương hưu tại Cộng hoà Séc

Cho dù đối với bạn, vấn đề nghỉ hưu là cập nhật hay tương lai xa, bạn cũng nên có một cái nhìn tổng quan về cách thức hoạt động của lương hưu tại Cộng hoà Séc và như một người nước ngoài, bạn sẽ được hưởng hưu trí dưới những điều kiện gì. Đó là lý do tại sao chúng tôi đã soạn ra bài viết này cho bạn. 

Lương hưu là gì?

Lương hưu thường là lương hưu trí – một khoản trợ cấp mà cá thể nhận được từ nhà nước khi đã đủ tuổi nghỉ hưu theo luật định và đáp ứng đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội cần thiết. Lương hưu trí đóng vai trò thay thế tiền lương khi về già, lúc chúng ta chủ yếu cần được nghỉ ngơi. Ngoài lương hưu còn có lương cho người tàn tật, lương cho trẻ mồ côi và lương cho người goá vợ/chồng.

Hưởng lương hưu – điều kiện chung

Để được hưởng lương hưu cần phải đáp ứng hai điều kiện:

1) Tuổi

Hiện nay, người đủ 65 tuổi sẽ được hưởng lương hưu. Tuổi nghỉ hưu được đề cập được áp dụng cho những người sinh sau năm 1965. Đối với những người sinh trước sẽ được áp dụng các dữ liệu trong bảng TẠI ĐÂY.

Có thể nghỉ hưu sớm trong trường hợp cá nhân đó đã đi làm tối thiểu 35 năm. Tuy nhiên, số tiền mà họ được hưởng sẽ thấp hơn so với khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. 

2) Bảo hiểm xã hội

Hiện nay, người được hưởng lương hưu là những người đã đóng tiền bảo hiểm xã hội trong suốt 35 năm cho nhà nước. Hệ thống chi trả tiền bảo hiểm xã hội khác nhau tuỳ thuộc vào việc bạn là nhân viên, người kinh doanh sinh lời cá thể hay làm việc theo thoả thuận. 

• Nhân viên – hợp đồng lao động

Nếu một người được tuyển dụng thì bảo hiểm xã hội là do chủ lao động trả – số tiền bảo hiểm tự động được khấu trừ vào tiền lương. 

• Nhân viên – thoả thuận gia công (DPP) / thoả thuận lao động (DPČ)

Trong trường hợp thoả thuận gia công (DPP), chủ lao động chỉ phải trả tiền bảo hiểm xã hội thay nhân viên nếu như tiền lương một tháng cao hơn 10 000 Kč. Trong trường hợp thoả thuận lao động (DPČ), tiền bảo hiểm xã hội thay nhân viên sẽ được trả nếu như lương tháng cao hơn 3500 Kč.

• Người kinh doanh sinh lời cá thể (OSVČ)

Trong trường hợp kinh doanh, cá thể phải tự trả tiền bảo hiểm xã hội dưới hình thức tạm ứng, số tiền này phải được gửi cho Cục quản lý an sinh xã hội Séc (ČSSZ) hàng tháng. Việc kinh doanh phải được thông báo muộn nhất tới ngày thứ 8 của tháng tiếp theo tháng bắt đầu hoạt động kinh doanh. Người kinh doanh sinh lời cá thể phải nộp bảng khai thuế mỗi năm một lần, trong đó, thu nhập của họ sẽ được so sánh với các khoản tạm ứng được nộp lên cho bảo hiểm y tế và xã hội và sẽ được quyết toán trong trường hợp thừa hay thiếu.

Tại Cộng hoà Séc, việc đi học toàn thời gian, chăm sóc trẻ cho tới khi 4 tuổi, chăm sóc người thân yếu đuối bị tàn tật, thời gian thực hiện nghĩa vụ quân sự tại Séc và thời gian đăng ký tại Sở lao động cũng được tính vào thời hạn 35 năm. Trong các trường hợp này, nhà nước đóng bảo hiểm xã hội cho các cá nhân đó. 

Điều kiện hưởng lương hưu khi đi làm việc ở nước ngoài

Nếu bạn đã làm việc ở nhiều quốc gia trong suốt cuộc đời của mình, bạn sẽ nhận được nhiều phần lương hưu – bạn sẽ được hưởng một khoản tiền từ mỗi quốc gia, khoản tiền đó sẽ tương ứng với thời gian đóng bảo hiểm tại đất nước đó. Tuy nhiên còn phụ thuộc vào cách thức hoạt động của hệ thống hưu trí tại từng quốc gia (ví dụ có những nước không có hệ thống bảo hiểm hưu trí) và liệu Cộng hoà Séc có thoả thuận song phương với quốc gia đó hay không, một thoả thuận cho phép bạn tính số năm đã làm việc tại nước này vào lương hưu. Ví dụ, nếu một công dân Nga làm việc 22 năm ở Ukraine, 8 năm ở Nga và 10 năm ở Cộng hoà Séc, Ukraine sẽ gửi 22/40, Nga 8/40 và Cộng hoà Séc 10/40 lương cho anh ta.

Đệ đơn xin lương hưu

Cần phải nộp đơn xin lương hưu tại chi nhánh của Cục quản lý an sinh xã hội Séc muộn nhất 4 tháng trước khi nghỉ hưu theo yêu cầu. Cũng có thể xin lại lương hưu trong vòng 5 năm kể từ khi về hưu. 

Tại Praha, bạn có thể xin lương hưu tại Cục quản lý an sinh xã hội Praha. Bạn có thể tìm thấy thông tin liên hệ tại ĐÂY. Nếu chưa cảm thấy tự tin với tiếng Séc, bạn có thể đặt lịch hộ tống của nhân viên liên văn hoá chúng tôi, người có thể giúp bạn trong việc giao tiếp tại phòng ban này.

Cùng với đơn xin lương hưu, bạn cần phải trình giấy tờ tuỳ thân và tất cả các tài liệu chứng minh hoạt động sinh lời (hợp đồng lao động, giấy tờ chứng minh làm việc ở nước ngoài, giấy chứng nhận của chủ lao động), tài liệu chứng minh việc học tập tại Séc, tài liệu chứng minh việc nuôi dạy con cái (ví dụ như giấy khai sinh), giấy tổng kết bảo hiểm hưu trí từ công việc cuối cùng v.v. Nếu không chắc chắn về các giấy tờ kèm theo, bạn có thể liên hệ với các nhân viên cộng tác xã hội của chúng tôi, người sẽ hỗ trợ bạn trong phạm vi tư vấn. Bạn có thể đặt lịch gặp mặt trực tiếp hoặc online qua sđt.: +420 252 543 846.

Trả tiền lương hưu

Lương hưu được trả hàng tháng bằng cách chuyển khoản vào tài khoản ngân hàng hoặc bằng tiền mặt tại các chi nhánh Bưu điện Séc. Bạn có thể chọn hình thức thanh toán ưa thích khi đệ đơn cho Cục quản lý an sinh xã hội Séc.

Hoạt động sinh lời khi hưởng lương hưu

Việc nghỉ hưu không phải một nghĩa vụ mà là quyền lợi của mỗi công dân Cộng hoà Séc. Tuy nhiên cũng có thể vừa đi làm trong khi hưởng lương hưu. Trong trường hợp này, bạn có một số sự lựa chọn: 

1. Nhận lương hưu đầy đủ và đi làm thêm. Trong trường hợp này, lương hưu của bạn tăng 0,4% hàng năm. 
2. Chỉ nhận 50% lương hưu và đi làm thêm. Trong trường hợp này, lương hưu của bạn được tăng thêm 3% hàng năm.  
3. Hoàn toàn không nhận lương hưu và đi làm. Trong trường hợp này, lương hưu của bạn được tăng thêm 6% hàng năm. 

Tiết kiệm lương hưu bổ sung

Việc có thể xảy ra đó là số tiền lương hưu của bạn sẽ không đủ để đảm bảo một tuổi già đầy trang nghiêm và duy trì cuộc sống tiêu chuẩn mà bạn đã quen thuộc. Do đó, chúng tôi khuyên bạn nên làm thêm phần tiết kiệm lương hưu bổ sung. Ưu điểm lớn của nó là từ số tiền 300 Kč hàng tháng, nhà nước sẽ đóng góp cho bạn 90 Kč. Số tiền gửi tiết kiệm càng nhiều thì mức đóng góp của nhà nước càng cao. Trong một số trường hợp, chủ lao động cũng đóng góp vào phần tiết kiệm lương hưu bổ sung. Bạn có thể rút số tiền tiết kiệm bao gồm cả tiền hỗ trợ của nhà nước 5 năm trước khi đến tuổi nghỉ hưu. Nếu phát sinh tình huống cần rút tiền tiết kiệm sớm hơn, điều đó hoàn toàn có thể, nhưng bạn sẽ mất đi khoản tiền đóng góp của nhà nước. Bạn có thể làm tiết kiệm lương hưu bổ sung tại hầu hết các ngân hàng. 

Các thông tin chi tiết

Nếu bạn cần biết thêm thông tin chi tiết về hưu trí tại Cộng hoà Séc, chúng tôi khuyên bạn nên vào trang web www.cssz.cz hoặc đặt lịch tư vấn xã hội bên chúng tôi, tại đây, chúng tôi vui lòng giải thích cho bạn tất cả các chi tiết và tập trung vào tình hình cá nhân của bạn. Bạn có thể đặt lịch tư vấn qua sđt.: +420 252 543 846.